MOSTI srpskog kralja Milutina vracaju se iz Bugarske u Srbiju, i bice pohranjene u manastiru Banjska na Kosovu i Metohiji - izjavio je u ponedeljak ekskluzivno za "Novosti" vladika rasko-prizrenski Artemije. Danas mosti velikog srpskog vladara pocivaju u crkvi Svete nedelje u Sofiji, gde se smatraju za jednu od najvecih relikvija.
- Ideja da mosti naseg velikog svetitelja, vladara i zaduzbinara vratimo kuci, postoji vec duze vremena, ali sad su se za to stekli konkretni uslovi - veli vladika Artemije. - Ja sam pre cetiri godine uputio pismo Njegovoj svetosti patrijarhu Pavlu da od Bugarske pravoslavne crkve trazimo povratak mostiju, imajuci u vidu sta bi u ovim sudbonosnim danima za nas narod na Kosovu i Metohiji ovaj dogadjaj znacio. Ideja je posebno osnazena pre dve godine, otkako je Banjska ozivela. Pre dva dana, konacno, dobili smo pismo ministra kulture Dragana Kojadinovica, kojim nas izvestava da je Sinod Bugarske crkve doneo odluku da se mosti vrate.
U Srbiju, naravno, ne bi bile donete citave mosti kralja Milutina, vec jedan njihov deo, posto je ovaj srpski kralj veoma postovan i u Bugarskoj. Njegov kult je kod nasih suseda cak toliko jak, da su sofijsku crkvu Svete nedelje Bugari prekrstili u crkvu Svetog kralja. Sada predstoje intenzivni kontakti naseg i bugarskog sinoda kako da se stvar izvede, ukljucujuci razgovore koji bi deo relikvije trebalo da se vrati kuci. Nije realno ocekivati da ce Bugarska pravoslavna crkva ustupiti Srbima citav kivot.
Kako je manastir Banjska zaduzbina ovog srpskog kralja (on je Banjsku za zivota i podigao kao svoju grobnu crkvu), u eparhiji smatraju da je logicno da se mosti vrate u nju. U ovoj crkvi pocivale su od njegove smrti 1321. godine sve do dolaska Turaka, kada su prenete u Trepcu, a odatle kasnije u Sofiju. Ucinio je to, zbog turskog zuluma nad hriscanima, 1460. godine tadasnji mitropolit Siluan.
Prema recima episkopa rasko-prizrenskog i kosovsko-metohijskog, prenos bi se obavio tokom idu?e godine, a dogadjaj bi bio pracen velikim svecanostima na obe strane.
- Planirali smo da mosti kralja Milutina vratimo do 2010. godine, a eto Bozjeg blagoslova da to uradimo i ranije - kaze za "Novosti" vladika Artemije. - To je velika i radosna vest ne samo za preostale Srbe na Kosovu i Metohiji, vec za srpski narod uopste, narocito u trenutku kad se resava status nase juzne pokrajine. Povratak kralja kuci u funkciji je obnavljanja srpskog naroda uopste: mozemo samo da zahvalimo Bogu, i razumevanju Bugarske crkve u nasa nastojanja.
GRADITELJ I ZADUZBINAR
MLADJI brat kralja Dragutina, Milutin, smatra se jednim od najvecih graditelja i obnovitelja crkava. Za 42 godine vladavine, sazidao je i obnovio 42 crkve. Podigao je, izmedju ostalog, veliki saborni hram manastira Hilandara, u Carigradu crkvu Prodrom posvecenu sv. Jovanu Krstitelju, tri crkve u Solunu, a zidao je i u Jerusalimu, na Sinaju, po danasnjoj Makedoniji. Njegove najcuvenije zaduzbine u Srbiji su Bogorodica Ljeviska i Gracanica.
ZAVRSIO MISIJU
MINISTAR kulture Dragan Kojadinovic izjavio je u ponedeljak za "Novosti" da se cuo sa predstavnicima Sinoda Bugarske pravoslavne crkve i da su mu rekli da nece biti zvanicnog saopstenja o ovoj odluci, ali da je ona konacna. Prema Kojadinovicevim recima, Bugarska pravoslavna crkva je u ponedeljak uputila pismo Srpskoj patrijarsiji koje ce stici narednih dana.
- Zavrsio sam svoju misiju, o svemu ostalom dogovorice se crkve nase dve zemlje - rekao nam je Kojadinovic.
M. RADETIC,
